چند روز پیش کنفرانس مجمع جهانی اقتصاد در داووس سویس به پایان رسید. این کنفرانس از 22/5/2022 تا 26/5/2022 جریان داشت. کنفرانس مذکور مبنی بر این‌که تصامیم‏اش مرتبط به جنگ اوکرایین باعث نگرانی فزاینده بین‌المللی در مسئله وخامت اقتصادی و بروز بحران‌های واقعی در عرصه‌های مختلفی شده و از کنفرانس‏های قبل متمایز است، که برجسته‌ترین بحران‏ها: بالا رفتن نرخ‏ها، بحران جهانی غذا، رکود اقتصادی و تورم، بحران جهانی انرژی و بحران رکود در عرصه‏های مختلف شده که ارتباط مستقیم به جنگ داشته از آن متأثر است.

متخصصین اقتصاد و مسئولین، نظریه‏هایی را بیان می‌کردند و گاهی اوقات از آینده هشدار می‌دادند که در حال بدتر شدن است. این کنفرانس عنوان گسترده‌ای داشت مبنی بر این‌که «تاریخ در نقطۀ عطف سیاست‏های دولتی و برنامه‌های تجارتی قرار دارد» و با حمله روسیه به اوکرایین مصادف است که به مفاصل اقتصاد جهانی تأثیر گذاشته.

حدود 50 رئیس جمهور و بیشتر از 2500 شخصیت سیاسی، اقتصادی و تجارت‏پیشه در فعالیت‌های این کنفرانس اشتراک نمودند و کلاوس شواب، بنیان‌گذار این مجمع جهانی اقتصاد، در 23/5/2022 در روزنامه فایننشال تایمز بریتانیا اظهار داشت: "کنفرانس سال جاری 2022 از شروع مجمع پراهمیت عنوان گردیده است." و هشدارها و پیشنهادات زیادی از سوی متخصصین و سیاست‏مداران ایراد گردید که ما برخی از آن‌ها را به عنوان یک مقدمه برای آگاهی از اهداف و خواسته‏های این کنفرانس و بازخوردهای آن ارائه می‏نماییم، تا دریابیم که آیا در حقیقت آن‌طور که ادعا می‌کنند، هدف شان نجات جهان از اتفاقات آینده است یا این‌که هدف‏شان فقط بکارگیری سیاست‌های غربی در نابود کردن اقتصاد جهانی، برای خدمت به حرص و طمع سرمایه‌داری آمریکایی و اروپایی به صورت ویژه است؟!

برخی از بیانیه‌ها و هشدارهایی‌که در این مجمع بین‌المللی صادر گردید، عبارتند از:

1-      متهم نمودن روسیه و چین به این‌که این دو کشور دلیل فعال در تضعیف امنیت غربی هستند که دلیل اول آن تجارت بینابینی‏شان به‏ویژه در مسئله سوخت و انرژی است؛ چنان‌چه ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو گفت: "تجارت با رژیم‌های قدرت‏گرا مانند روسیه و چین، امنیت غرب را تضعیف می کند." وی در مجمع جهانی اقتصاد در اشاره به واردات اتحادیه اروپا از سوخت فسیلی روسی و اینترنت  نسل پنجم چین به سخنانش افزود: "جنگ اوکرایین واضح ساخت که روابط اقتصادی با نظام‏های قدرت‏گرا چگونه می‌تواند باعث ایجاد نقطه‏ضعف شود".

2-      هشدار از چندپارگی اقتصادی و سیاسی بین‏المللی؛ چنان‌چه مدیر صندوق بین‌المللی پول، کریستالینا جورجیوا گفت: "او بیش از خطر جنگ در اوکرایین و کندی روبه افزایش چین که شاید تبدیل به رکود جهانی شود از روبرو شدن قدرت‌های اصلی به چندپارگی اقتصادی و سیاسی جهانی نگران است."

3-      هشدار از تورم و افزایش قیمت کالاهای مصرفی و تولیدات به شکل بی‌سابقه و افزایش نرخ ربا؛ چنانچه جیسون فورمان رئیس سابق شورای مشاورین اقتصادی در کاخ سفید تصریح نمود: "این روزها پس‏انداز فدرالی آمریکایی (بانک مرکز) به پایان رسیده است." و افزود: "آن‌ها اهمیت نمی‌دهند که چه اتفاقی در بازار می‌افتد". و هشدار داد که: "نرخ سود بیش از ذخیره بانک مرکزی و توقع بازار کنونی بالا خواهد رفت." و یاشاره نمود که: "پس‏انداز بانک مرکزی توان آن‌چه برای رسیدگی مردم لازم است را ندارد".

جو استیگلتس اقتصاددان و دریافت کننده جایزه نوبل در زمینه اقتصاد گفت: نرخ فایده متزاید از سوء وضع در موضوعات مربوط به تورم افزایش یافته؛ چنانچه او برای ترمیم آسیب در زنجیره‌های عرضه جهانی ظرفیت تولید؛ یعنی طرف عرضه در اقتصاد را محدود می کند." و کلاس نوت رئیس بانک مرکزی هالند و رئیس هیأت ثبات دارایی جهانی درباره نشانه‌هایی از بالا رفتن نرخ تورم قابل توجه در منطقه یورو، صحبت نمود، علی رغم این‌که وضعیت اروپا نسبت به دیگر مناطق اقتصادی، بخاطر جنگ اوکرایین و بالا رفتن نرخ غذا و انرژی، خیلی بهتر است.

4-      هشدار از فشارهای اجتماعی و انقلاب در برخی کشورها بخاطر کمبود مواد غذایی و افزایش نرخ‏ها. رئیس صندوق پول جهانی از بروز اضطراب‏ها و ناآرامی‌های اجتماعی در کشورهای جنوب صحرای آفریقا به دلیل افزایش جهانی قیمت موادغذایی و نگرانی از نقص کمبود کمک‏رسانی با و وجود انتظارات بخاطر کندی رشد اقتصادی طی سال کنونی هشدار داد.

5-      آخیم اشتاینر، مدیر برنامه توسعه سازمان ملل در مصاحبه‏ای با خبرگزاری فرانس در حاشیه اجتماع داووس گفت: بیش از 200 میلیون نفر در جهان با گرسنگی شدید مواجه هستند؛ در حالی‌پکه بالا رفتن نرخ مواد غذایی بصورت جزئی به جنگ اوکرایین مربوط است." و اشتاینر افزود: صدها میلیون نفر دیگر نمی‌توانند مواد غذایی اولیه برای زنده ماندن را تهیه نمایند.

این‌ها از جمله برجسته‌ترین مسایلی است که مجمع جهانی اقتصاد در برنامه کار خود قرار داده است، علاوه بر برخی مسایل قدیمی مانند مسئله تغییرات آب و هوایی.  واقعیت این است که ناظر این اساس‏نامه‏ها و راه علاج مطرح شده آن معتقد است که:

1-      مسایل سیاسی مربوط به بحران اکرایین و چالش‏ها با چین است و راه‌حل‏های مطرح شده در دایره تشدید تحریم‌ها بالای روسیه می‌باشد و فقط چند آواز بیرون از این الگوی سیاسی بلند شد؛ چه از طرف اقتصاددان‌ها و چه از طرف کشورهای اشتراک کننده. این بدون هیچ تردیدی ثابت می‏کند که این کنفرانس، بیش از این‌که اقتصادی باشد، یک کنفرانس سیاسی است و هدف آن خدمت به سیاست غربی، در رأس آن آمریکا در سیاست‏هایش برای تضعیف روسیه و اتحاد بین روسیه و چین و ایجاد اتحاد بین‌المللی در مقابله با این مسئله و بسیج آراء و کشورها برای جمع آوری بودجه در این راستا است.

2-      این کنفرانس در واقع هیچ مسئله اقتصادی حیاتی را حل نمی‌کند؛ چه در موضوع افزایش فقر جهانی باشد چه در ادامه موضوع تغییر آب و هوا و تمام امور به مسئله تحریم اقتصادی روسی تمرکز داشت، بدون توجه به نتایج مربوط به این موضوع.

3-      کشورهای سرمایه‌داری آتش را پشت آتش در جهان شعله‌ور می‌سازند و هیچ باکی از نتایج آن ندارند و این کنفرانس با سفر بایدن به کشورهای ائتلاف نظامی چهارگانه برای تشویق آن‌ها به تنگ ساختن مجال اقتصادی و سیاسی بر چین هم‌زمان شد، که این امر بجای اینکه مسایل اقتصادی را حل کند، آن‌را پیچیده‏تر می‌کند.

4-      موضوع ملامت نمودن جنگ و در نتیجه روسیه یک موضوع بررسی شده سیاسی است و هدف آن راه‌حل یا نجات جهان نیست؛ بلکه خدمت به سیاست‌های آمریکا و کشورهای اروپایی است. بنابراین، مشکلات اقتصادی زاده امروز یا شروع جنگ اوکرایین نیست؛ بلکه از گذشته است و بحران اقتصادی سال 2008، سپس پاندمی کرونا، وخامت آن‌را زیاد کرد؛ سپس بحران اوکرایین آن‌را شدت بخشید.

در پایان به یک مسئله مهم می‌پردازیم و آن این است که: چه کسی جهان را از تمام این بدی‌ها نجات خواهد داد؟! آیا نظام بین‌المللی کنونی می‏تواند این کابوس را از بشریت دور کند؟ یا آیا کشورهای حریص می‏توانند مردم را از قحطی و فقر نجات دهند؟!

این کشورهای جهانی بر تخت نظام بین‌المللی و اصولی‌که اتخاذ می‌کنند، چهارزانو زده‏اند و سازمان‏های بین‌المللی که از آن سرچشمه می‏گیرد و به آن مرتبط است، همان چیزی است که این بحران ها، فقر، تغییر آب و هوایی و  درگیری‏های خونین بین‌المللی مانند بحران جنگ اوکرایین را به وجود آورده اند.

یقیناً راه بیرون رفت از این بدی‏ها در ابتداء رهایی از بند نظام سرمایه‏داری و پیروی از روی‌کرد الهی است که انسانیت و کرامت انسان را حفظ می‌کند و از مردم یک جامعه دوستانه و هم‌گرا  می‌سازد، که هرکس دیگری را بر خود ترجیح می‌دهد به جای این‌که بر سر ویرانه دنیا با هم رقابت کنند. الله سبحانه و تعالی می‌فرماید:

﴿فَمَن اتَّبَعَ هُدَایَ فَلا یَضِلُّ وَ لا یَشقَی ﴾(طه:۱۲۳)

ترجمه:هرکس از هدایت من پیروی کند، گمراه و بدبخت نخواهد شد.

برای دفتر مطبوعاتی مرکزی حزب التحریر

مترجم: طه خالد