(ترجمه)

الله سبحانه وتعالی فرموده است:

‏﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ﴾ [سوره بقره آیۀ 183]

ترجمه: ای كسانی‌كه ايمان آورده‌ايد! بر شما روزه واجب شده است، همان‌گونه كه بر كسانی‌كه پيش از شما بوده‌اند واجب بوده است، تا باشد كه پرهيزگار شويد!

رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:

«صُومُوا لِرُؤْيَتِهِ وَأَفْطِرُوا لِرُؤْيَتِهِ، فَإِنْ غُبِّيَ عَلَيْكُمْ فَأَكْمِلُوا عِدَّةَ شَعْبَانَ ثَلاَثِينَ»

ترجمه: با دیدن آن (هلال ماه رمضان) روزه بگیرید و با دیدن آن (هلال ماه شوال) افطار کنید، اگر بر شما پوشیده شد، در این صورت ماه شعبان را سی روز تکمیل کنید.

امت اسلامی در ماه رمضان، که روزۀ آن را الله سبحانه وتعالی جهت رسیدن به تقوا فرض گردانیده است، شریعت اسلام طریقۀ ثبوت ماه را دیدن هلال ماه یا پایان سی روز شعبان قرار داده و هیچ توجهی به محاسبات نجومی یا مرزهای سیاسی نمی‌شود؛ آنچه ناراحت کننده است، این‌که حکام مزدور کار می‌کنند تا امت را در این روزها با قراردادن مرزهای سیاسی یا محاسبات نجومی به عنوان تعیین کنندۀ ثبوت ماه، در روزه و افطار رمضان متفرق سازند تا در نتیجه این کار سبب تفرقه میان امت گردد. این امر مستلزم وجود یک رهبری سیاسی واحد برای امت است، از آخرین تا دورترین نقطۀ آن، تا بر این پراکندگی در همه زمینه‌های زندگی پایان ببخشد، از جمله ادای این شعیرۀ بزرگ که جلوه‌ای از وحدت مسلمانان است. اگر امت یک رهبری سیاسی واحد می‌داشت که در وجود یک خلیفه تمثیل می‌گردید، ما این اختلاف را که این روزها شاهد آن هستیم، نداشتیم. خلافت با اعلام آغاز روزه توسط خلیفه، دیدن شرعی ماه را تأیید می‌کرد، پس همه امت از آخرین تا دورترین نقطه روزه می‌گرفتند و وقتی ماه شوال ثابت می‌شد، خلیفه افطار روزه را اعلام می‌کرد و همه امت افطار می‌کردند.

امروزه، امت در حالی ماه رمضان را می‌یابد که در آغاز روزه گرفتن اختلاف دارد و به دلیل گرانی و ضعف خدمات از جمله ساعت‌ها قطع برق و آب در سودان در طول روز و کمبود مواد سوخت، شرایط سخت اقتصادی و معیشتی او را فراگرفته است. گابریل ابراهیم وزیر مالیۀ/دارایی سودان روز پنجشنبه 4/8/2021 به الجزیره مباشر گفت: «ما مجبور به اقدامات اقتصادی دردناکی هستیم که بر اساس کمک‌های بیرونی صورت می‌گیرد و ما اختیاری در آن نداریم.» این بدان معناست که اقدامات اقتصادی سخت و دردناکی در روزهای آینده با اشاره به افزایش قیمت مواد سوخت و هزینه‌های ناشی از آن وجود خواهد داشت، این مسئولیت سنگینی را بر دوش فرد شکست‌خورده می‌گذارد؛ در حالی‌که او قبلاً توسط فقر خرد شده است...  اما در روزهای خلافت عثمانی، پانزده روز قبل از شروع ماه رمضان، سلطان عثمانی سندی را منتشر می‌کرد که شامل لیستی از برخی موارد بود که باید در طول روزهای ماه رعایت می‌شد از آن جمله:

1- جلوگیری از خوردن غذا یا نوشیدنی در جاده‌ها قبل از غروب آفتاب؛

2- یک نهاد نظارت بر قیمت بازار تشکیل می‌شد؛

3- ده روز قبل از آمدن ماه، تنظیم اوقات، خودداری از خوردن و نوشیدن در جریان ماه برای رئیس ارشد ستاره شناسان در قصر سلطانی سپرده می‌شد.

فضای ماه رمضان در روزهای خلافت عثمانی نیز با سخاوت مطلق مشخص می‌گردید. همانطور که دروازه‌های کاخ‌ها از زمان غروب آفتاب به روی مردم باز می‌ماند، هرکسی از مسلمانان که می‌خواست افطاری بخورد و هم‌چنان غیرمسلمانان داخل می‌شد، زیرا عثمانی‌ها معتقد بودند که تعداد فقرا در سفرۀ افطاری باعث افزایش برکت سفره و سخاوت صاحب افطاری می‌شود، سپس بعد از صرف افطاری به آن‌ها هدیه‌ای داده می شد تا دعوت را بپذیرند  که بر آن نوشته بود: "جایزه دندان‌ها". دورینا شرق‌شناس انگلیسی، می‌گوید: «در ماه رمضان، متوجه می‌شدیم که ترک‌ها تمام روز را روزه می‌گیرند و تمام شب را محفل می‌گیرند و افراد طبقۀ ثروتمند باید دروازه‌های خود را در طول ماه باز می‌کردند تا هرکسی‌که نیاز به مهمان‌نوازی دارد، از غروب آفتاب تا طلوع صبح روز جدید غذا دهند.» هنگامی‌که خلافت عثمانی وارد ماه رمضان می‌گردید، حقوق کارمندان و کارگران را افزایش می‌داد و بخشش‌ها برای عموم مردم برای تأمین نیازهای ماه روزه زیاد می‌گردید.

این بود حالتی‌که مسلمانان در سایۀ خلافت داشتند، چنان‌که خیر آن تمام مردم را جهت رعایت امورشان فرا می‌گرفت، بر ادای شعایر، معاش و طعام‌شان آنان را کمک می‌کرد. اما امروزه امت به عنوان یتیمانی هستند که در روزۀ شان پراکنده، در زندگی شان با مشقت و برای تأمین معاش و نیازهای شان با قیمت‌های بالا و درآمد محدود به سر می‌برند. پس امت امروز بسیار نیازمند است تا در این ماه بزرگ برای ازسرگیری زندگی اسلامی با تأسیس خلافت راشده بر منهج نبوت تلاش جدی نماید؛ دولت خیر و مراقبت. رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند:

«الصِّيَامُ جُنَّةٌ»

ترجمه: روزه سپر است.

هم‌چنین پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند:

«إِنَّمَا الْإِمَامُ جُنَّةٌ يُقَاتَلُ مِنْ وَرَائِهِ، وَيُتَّقَى بِهِ»

ترجمه: امام سپر است که پشت سر او جنگیده می شود و به او پناه برده می شود.

نویسنده: عبد الله حسين

تنظیم کنندۀ کمیتۀ ارتباطات مرکزی حزب التحریر-ولایه سودان

برای رادیوی دفتر مطبوعاتی مرکزی حزب التحریر

مترجم: احمد صادق امین