عبادت شب قدر

از حضرت ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول صلی الله علیه وسلم فرمود:

«وَمَنْ قَامَ لَیلَةَ الْقَدْرِ إِیمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ» (رواه البخاری فی کتاب الجمعة)

ترجمه: و کسی‌که با اخلاص کامل شب قدر را به عبادت الله متعال سپری نماید، گناهان گذشتۀ وی معاف می‌شود.

نزول قرآن در شب قدر

از بزرگ‌ترین ویژگی‌های شب قدر نزول قرآن است؛ چنانچه الله متعال فرموده است:

﴿إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ﴾ [قدر: 1]

ترجمه: بی‌گمان که ما فرو فرستادیم قرآن را در شب قدر.

از محتوای نصوص واضح می‌شود که الله متعال روزۀ ماه رمضان را بخاطر سپاس‌گذاری از نعمت "نزول قرآن" بر ما فرض گردانیده و شب مشخص نزول قرآن را بخاطر اهمیت این حادثۀ بزرگ و عظیم، "شب قدر" نامیده و عبادت آن را بهتر از هزار ماه(معادل عمر انسان) شمرده است.

اهمیت شب قدر:

﴿لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ﴾ [قدر: 3]

ترجمه: شب قدر بهتر از هزار ماه است.

عمل نيك در شب قدر بهتر از عمل نيك در هزار ماه بدون شب قدر(83 سال و4 ماه) است. لذا اهمیت شب قدر به دلیل کار مهم و سرنوشت سازی بوده که در آن مقدر شده است(نزول قرآن)؛ در غیر آن شب‌ها همه یکسان اند و تفاوتی میان آن‌ها وجود ندارد. بناءً قرآن در شبی نازل شده که شب ارزش‌هاست؛ نه شب بی‌ارزش. چرا این شب "شب قدر" است؟ برای آن‌که قرآن مجید در آن شب نازل شده است.

شب سرنوشت‌ساز

﴿تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ﴾ [قدر: 4]

ترجمه: در آن فرشتگان با جبرئیل(علیه السلام) به اذن پروردگارشان فرود می‏آيند، برای پرداختن و سامان دادن هر امری‌كه الله(متعال) آن را تا سال آينده مقدر كرده است.

چون قرآن مجیدِ سرنوشت‌ساز در این شب نازل شده، سرنوشت انسان‏ها، ملت‏ها و جامعه‏ها در روشنائی قوانین و نظام همین کتاب رقم زده می‏شوند؛ کسی‌که پاس این شب را داشت و به نعمت عظیم الهی، که در این شب شامل حالش شده احترام گذاشت، به آن ایمان آورد و نظام آن را معیار زندگی و رهنمود حیات خویش قرارداد، به عزت و سربلندی دنیا و آخرت می‌رسد و کسی‌که به مخالفت آن قدم نهاد، زبون و ذلیل می‌شود. 

هدف از نزول فرشتگان در شب قدر

در این شب فرشته‌هایی از هر صنف و گروهی و مؤظف بر هر کاری همراه با جبرئیل علیه السلام بر زمین فرود می‌آیند و به فرمان الهی همه انسان هارا "ارزیابی" می‌نمایند و موضوع هر انسان را در رابطه به این شب و مظروف آن، تطبیق نظام قرآن در زندگی‌اش، شناسائی می‌کنند و سرنوشت او را با توجه به آن رقم می‌زنند.

فرشتگان به سراغ چه کسانی می‏روند

این شب تا طلوع فجر پیام سلامتی و نجات از هرآفت بوده و فرشته‏ها به سراغ کسانی می‌روند که در جستجوی سلامتی از طریق رهنمودهای قرآن است و احکام قرآن را مقیاس و معیار اعمال خویش قرار داده و با تلاش‌های خستگی‌ناپذیر می‌کوشد احکام قرآن را با طریقۀ مشخص آن در تمام جهان تطبیق نماید تا فتنه و شرک نابود شوند و دین و عبادت تنها برای الله سبحانه وتعالی باشد و بس.

شب قدر سلامتی برای چه کسانی است

﴿سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ ﴾ [قدر: 5]

ترجمه: آن شب، شب سلامت و رحمت(و درود فرشتگان بر مؤمنان شب زنده‌دار) تا طلوع صبح است.

اگر تصمیم گرفتی که قرآن را مشعل و رهنمای زندگیت قرار دهی، در آن صورت این شب بهتر از همۀ عمر توست. ولی اگر قرآن را ارج نگذاشتی، نعمتی را که شب قدر ظرف آن بود، نشناختی، به هدایات آن عمل نکردی، با دشمنان نظام قرآن پیمان دوستی و تعاون بستی، در پی تطبیق احکام آن نکوشیدی و از گفتن کلمۀ حق ساکت ماندی، هرگز شب قدر را نخواهی یافت و شب زنده‌داری‌های تو به امید نیل به "شب قدر" به نتیجه و هدفی نخواهد رسید. 

دعائی‌که در شب قدر گفته می‏شود

در سنن ابن ماجه از حضرت عائشه صدیقه رضی الله عنها روایت است که گفت: از رسول الله صلی الله علیه وسلم پرسیدم که اگر شب قدر را دریابم چه بگویم؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود؛ بگو: 

«اَللَّهُمَّ إِنَّكَ عَفُوٌّ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنِّی»

ترجمه: یا الله! تو عفو کننده هستی، عفو را دوست داری، پس مرا عفو کن.