(ترجمه)

پرسش:

السلام علیکم و رحمت الله و برکاته!

شکی نیست که مشغولیت‌های شما بسیار است، الله سبحانه وتعالی شما را یاری رساند. می‌خواهم سوالی را خدمت شما مطرح کنم که سخت نیاز به پاسخ آن دارم، الله سبحانه وتعالی شما را موفق گردانده و به وسیلۀ شما خیر و خوبی را نصیب فرماید.

شیخ بزرگوارما! حکم شرعی در مورد امتیاز (مزد) پایان خدمت کارگر چیست؟ کارگری‌که چند سال به صورت منظم کار خود را انجام داده و معاش ثابت آن برایش از جانب کارفرما به صورت کامل پرداخت گردیده است. به عبارت دیگر، آیا امتیاز(مزد) پایان خدمتی‌که در قانون بر آن تصریح گردیده و امروزه رواج است، آیا این امتیاز(مزد) به عنوان یک حق شرعی برای کارگر محسوب می‌شود؟ و آیا نپرداختن این امتیاز(مزد) برای کارگر خوردن حق دیگران و حرام محسوب می‌گردد؟ با این‌که قانون فعلی به اندازۀ یک سوم معاش ماهانۀ در هرسال برای کسی‌که پنج سال خدمت کرده باشد در نظر گرفته و دو سوم معاش هر سال را برای کسی‌که از پنج الی ده سال کار کرده باشد، در نظر گرفته و معاش کامل را برای کسی‌که از ده سال بیشتر کار کرده باشد، در نظر گرفته است.

الله سبحانه وتعالی در عمر شما برکت نهاده، امیدوارم به خاطری ضرورتی‌که دارم عاجل‌تر پاسخ را در این مورد عنایت فرمائید. سائد مرعی

پاسخ:

وعلیکم السلام و رحمت الله و برکاته!

برادر محترم! طوری‌که در حدیث رسول الله صلی الله علیه وسلم آمده است، مسلمانان باید عامل با توافقات و شروط خود شان باشند، چنانچه در حدیثی‌که ترمذی در سنن خود تخریج نموده و گفته است که این حدیث حسن صحیح است، چنین بیان شده: کثیر بن عبدالله بن عمرو ابن عوف مزنی از پدرش و پدرش از جدش روایت کرد است که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرموده است:

«وَالْمُسْلِمُونَ عَلَى شُرُوطِهِمْ إِلَّا شَرْطًا حَرَّمَ حَلَالًا أَوْ أَحَلَّ حَرَامًا»

ترجمه: مسلمان باید بر شروط‌شان متعهد باشند، مگر این‎که شروط‌شان حرامی‌ را حلال و حرامی را حلال نماید.

بناءً در صورتی‌که در عقد تصریح گردیده باشد که باید کارفرما امتیاز(مزد) پایان خدمتی برای کارگر بدهد، در این صورت این امتیاز(مزد) حق کارگر بوده ولازم است که این حق آن توسط کارفرما پرداخته شود.

هم‌چنان در صورتی‌که بین کارگر و کارفرما، عقدی منعقد گردیده باشد که تابع شرائط قانونی باشد که این امتیاز(مزد) پایان خدمتی در قانون متبوعه پیش‌بینی شده و تصریح گردیده باشد، بازهم لازم است که کارفرما بر این شرط عمل نموده و این امتیاز(مزد) را برای کارگر پرداخت نماید.

اما در صورتی‌که هیچ یکی از این موارد تصریح نشده باشد و تنها عقد بر این صورت گرفته باشد که معاش کارگر پرداخت گردد، در این صورت معاش پایان خدمت برای کارگر پرداخت نمی‌گردد.

نظر من در این مسأله چیزی بود که بیان نمودم، امیدوارم که واضح شده باشد. الله سبحانه وتعالی از همه عالم‌تر و آگاه‌تر است.

برادرتان عطاء ابن خلیل ابوالرشته

11 رجب 1440هـ.ق

18مارچ 2019م