(Hizb-ut Tahrir Emiri Celil Âlim Ata İbn Halil Ebu Raşta Tarafından Facebook Sayfası Takipçilerinin “Fıkhî” Sorularına Verilen Cevaplar Silsilesi)

Soru-Cevap

“El-Havlu” Sene

Kareim Siam’a

Soru:

Esselamu Aleykum ve Rahmetullah ve Berekâtuh.

El-Havlu, bir yıl ve bir sene demek değildir. Zira o, bu ikisinden farklıdır ve süresi de 10 buçuk aydır.  İşte bu el-Havlu, Allahu Teala’nın şu kavlinde geçmektedir: وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا“O çocuğun ana karnında taşınması ve sütten kesilme süresi otuz aydır.” [Ahkaf-15] Hamileliğin olduğu 9 ayı çıkarırsak geriye 21 ay kalmakta, yani her bir yıl yaklaşık 10 buçuk ay olmaktadır. Aynı şekilde Allahu Teala şöyle buyurmuştur: يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ“Onlar (anneler) çocuklarını iki tam yıl emzirirler.” [Bakara-233] Yani doğumdan sonra 21 ay demektir… Dolayısıyla zekat 10 buçuk ayda olmakta ve bu da her 7 yılda bir 8 kez zekat verdiğimiz anlamına gelmektedir.   

Cevap:

Ve Aleykumselam ve Rahmetullahi ve Berekâtuh…

Anlaşılan sorunuza İslam’ın selamıyla başlayacak kadar geniş zamanınız yok! Her neyse sorun değil. Biz senin adına cevapta olduğu gibi soruya da selamla başladık! Selamı göz ardı etmemek daha güzel değil mi ey Kerim?!    

Aslında aklıma iki nedenden dolayı cevap vermemek geldi: Birincisi; el-Havlu kelimesinin, sene anlamına geldiği gerek lügatte gerekse şeriatta sabit olan bir husustur. İkincisi; sen soruyu, cevabı öğrenmek için sormamışsın, bilakis soruda geçtiği gibi el-Havlu kelimesinin on buçuk ay olduğunu söyleyerek, ardından da bunu zekât ibadetine dayandırarak cevaba da karar vermişsin!   

Ama biraz düşündükten sonra, sorunuz bazı kişilerde kafa karışıklığına yol açmasın diye cevaplamayı uygun gördüm. Başarı Allah’tandır diyorum:

Birincisi: El-Havlu, lügatte sene veya yıl anlamına gelmektedir ve bu anlam meşhurdur. Ama bazı kamuslar, tartışmasız yıl anlamında kullanılıyormuş gibi açıklamasını yapmaksızın sene veya yıl anlamında kullanmıştır. Şimdi sana, onun anlamından bahseden bazı sözlüklerde geçenleri aktaracağım:

Lisanu’l Arab: (el-Âm-Sene: el-Havlu-sene, kış ve yazın üzerinden geçmesi olup çoğulu Ağvâm’dır.)

- Sıhâh: Tâcu’l luğa ve Sıhâhu’l Arabiyye: (el-Havlu: Sene demektir…)

- Kamusu’l Muhît: (el-Havlu: Sene demektir. Çoğulu: Ahvâl (أحْوالٌ), huûl (حُؤولٌ) ve huvûl’dur (حُوُولٌ).) 

- Tâcü’l Arûs: (Havlu (حَوْلُ): Gündönümü ve güneşin doğuşu ve batışındaki dönüşü olarak itibar edilen sene demektir. )

-El- Kamusu’l Fıkhî: (El-Havlu: Sene demektir)

- İkincisi: Çünkü Kur’an, apaçık bir Arapça kelamdır. Dolayısıyla o, Arapça dille tefsir edilir. Bu nedenle tefsirlerde şöyle geçmektedir: 

- Taberi tefsiri: Camiu’l Beyan, tahkik Şakir (5/31)

Ebu Cafer şöyle dedi: Allahu Teala’nın (حَوْلَيْنِ) kavline gelince: Bu, iki yıl anlamına gelmektedir. Bana Muhammed İbn Amr rivayet etti, bize Ebu Asım’ın şöyle dediğini rivayet etti, bize İsa, İbn Ebi Nacih’den o da Mücahid’ten şöyle rivayet etti: وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ “Anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler.”  [Bakara-233] Yani iki yıl demektir.

- Zeccâc’ın Meani’l Kur’an ve İ'rabuhu (1/312)

(حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ) ayetinin anlamı, doğduğu günden sütten kesildiği güne kadar yirmi dört ay demektir…

- Tefsirul Begavi – Tayyibe (1/277)

Allahu Teala’nın şu kavli: (حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ), yani iki yıl demektir. Tekit için el-Kemâl lafzını zikretmiştir.   

Üçüncüsü: وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا“O çocuğun ana karnında taşınması ve sütten kesilme süresi otuz aydır.” [Ahkaf-15] ayeti hakkında bahsetmişsin, sonra hamileliğin (9) ay, sütten kesilmenin de (21) ay olduğunu söylemişsin ve وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ“Anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler” ayet-i kerimesinde de geçtiği gibi iki yıla (21 ay) olarak itibar etmişsin. Böylece sen, anlayış ve taktirde hata etmişsin! Hamilelik süresinin dokuz ayla sabit olduğunu söylemişsin ki bu hatadır. Zira hamilelik süresi, 6,7,8 ve 9 ayda olabilir… Sabit olan ise yılın 12 ay olmasıdır. Bu nedenle iki ayetin tefsiri şu şekilde olmalıdır: وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ “Anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler.” Yani anneler, iki tam yıl (24 ay) emzirirler demektir… Ve şu ayet: وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا “O çocuğun ana karnında taşınması ve sütten kesilme süresi otuz aydır.” Yani bu, minimum hamileliğin altı ay olduğu anlamına gelmektedir. Çünkü emzirmenin kemali, yani tamamı (24 aydır) ve geriye minimum hamileliğin (30-24= 6 altı ay) olduğu kalmaktadır. Bu, fakihlerin hakkında ihtilaf etmedikleri meşhur bir meseledir.      

Dördüncüsü: Hakeza sen, anlayışı ve takdiri güzel yapamamışsın. Zira sabit olan yılı değiştirmişsin ve değişken olan hamileliği de sabitlemişsin! Böylece ayetin anlamını tersine çevirmişsin ve yılın on buçuk ay olduğu çıkarımında bulunmuşsun. Dolayısıyla bu söz sadece hata değil, bilakis “yanlıştır.”

Umarım mesele açıklığa kavuşmuştur… Allah işinde doğru yolu göstersin.

Cevaba, emirin aşağıdaki web sitesinden bağlanabilirsiniz:

http://archive.domainnomeaning.com/arabic/index.php/HTAmeer/QAsingle/3784/