(ترجمه)

از حضرت ابن عباس رضی الله عنهما روایت است که گفت: در نامۀ رسول الله صلی الله علیه وسلم به هرقل پادشاه روم و دعوتش به اسلام چنین آمده است:

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ، مِنْ مُحَمَّدٍ عَبْدِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ، إِلَى هِرَقْلَ عَظِيمِ الرُّومِ، سَلاَمٌ عَلَى مَنِ اتَّبَعَ الهُدَى، أَمَّا بَعْدُ: فَإِنِّي أَدْعُوكَ بِدِعَايَةِ الإِسْلاَمِ، أَسْلِمْ تَسْلَمْ، وَأَسْلِمْ يُؤْتِكَ اللَّهُ أَجْرَكَ مَرَّتَيْنِ، فَإِنْ تَوَلَّيْتَ، فَعَلَيْكَ إِثْمُ الأَرِيسِيِّينَ»

(رواه بخاری، باب اهل الکتاب تعالو الی کلمة)

ترجمه: به نام الله(سبحانه وتعالی) که بی‌اندازه مهربان و نهایت بارحم است؛ از محمد(صلی الله علیه وسلم) بنده و فرستاده الله(سبحانه وتعالی)، به هرقل، بزرگ روم! سلام برکسی‌که پیرو هدایت است؛ امابعد: من ترا بسوی پذیرش اسلام فرامی‌خوانم! مسلمان شو تا در سلامت بمانی! اسلام بیاور تا الله(سبحانه وتعالی) برایت دو اجر(اسلام و مسیحیت) را نصیبت گرداند؛ پس اگر روگرداندی گناه اریسیین بر ذمۀ تو خواهد بود.

شرح حدیث

به قول صاحب فتح الباری، لسان العرب و ابن جزم، مراد از "اریسییون" پیروان عبد الله بن اریس نصرانی از سرزمین هرقل بودند، که آن‌ها او را تعظیم می نمودند و او کسی بود که در دین‌شان چیزهائی را ایجاد نمود که با دین حضرت عیسی علیه السلام مخالف بود.

بنابر این، نامه یا پیام رسالت رسول الله صلی الله علیه وسلم برای هرقل دلیل قاطع را دربر داشت؛ مبنی بر این‌که رسول الله صلی الله علیه وسلم این را می‌دانست که اکثراً مردم تحت امپراتوری وی از موحدین، پیروان مذهب اریوس بودند؛ از همین جهت رسول الله صلی الله علیه وسلم درعدم پذیرش اسلام، مسؤلیت گناه آن‌ها را به ذمۀ او محول نمود.

ای مسلمانان! شیوۀ خطاب پیامبر شما، صلی الله علیه وسلم و برخورد حاکمان شما که به اسلام حکم نمایند، همین طور می‌باشد، بالخصوص دولت‏ اسلامی(خلافت) که حالات شما را در زندگی تان متوجه می‌باشد؛ پس شیوۀ خطاب پیامبر ما صلی الله علیه وسلم برای رهبران همین است و به همین‌گونه خلفای راشدین بعد از وی صلی الله علیه وسلم روان بودند، چنانچه این موضوع در خطاب هارون رشید به نقفور پادشاه روم واضح است که برایش در نامه‌ای می‌گوید: «از هارون رشید، امیر المؤمنین به نقفور، سگ روم، ای پسر کافر نامه‌ات را خواندم، جوابت را قبل از شنیدن خواهی دید. والسلام!»

اما خطاب یا پیام‌های حکام امروزی تان را ببینید، این‌ها چقدر حکام خسیس، بزدل و فرومایه هستند؛ خطاب این‌ها به کفار همیشه، به نفع بادارهای‌شان بوده و سراسر مملو از رسوایی، نوکری و دورویی می‌باشد. پس ای مسلمانان، برای شما چه باقی می‌ماند؛ بعد از این‌که همه‌ای این حکام اتفاقاً به متابعت از کفار سر تسلیم نهاده اند؟

بیائید دست به دست هم داده و در عوض این حکام مزدور، خلیفه‌ای را نصب نمائیم که مطابق کتاب الله سبحانه وتعالی و سنت رسولش صلی الله علیه وسلم حکم نماید؛ خلیفه‌ای که هرکافر را خطاب نموده و بگوید: «ای پسر کافر جواب را قبل از شنیدن خواهی دید.»