در صحیح مسلم از عیاض مُجَاشِعِی روایت است که گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم روزی در خطبۀ خود فرمودند:

«أَلَا إِنَّ رَبِّي أَمَرَنِي أَنْ أُعَلِّمَكُمْ مَا جَهِلْتُمْ مِمَّا عَلَّمَنِي يَوْمِي هَذَا كُلُّ مَالٍ نَحَلْتُهُ عَبْدًا حَلَالٌ وَإِنِّي خَلَقْتُ عِبَادِي حُنَفَاءَ كُلَّهُمْ وَإِنَّهُمْ أَتَتْهُمْ الشَّيَاطِينُ فَاجْتَالَتْهُمْ ...»

(رواه مسلم، كتاب الْجَنَّةِ وَصِفَةِ نَعِيمِهَا وَأَهْلِهَا، بَابُ الصِّفَاتِ...)

ترجمه: آگاه باشيد و بدانيد که پروردگارم مرا دستور داده است که از آن‌چه او امروز به من ياد داده و شما نمی‌دانيد، به شما ياد دهم. الله(سبحانه وتعالی) فرموده است: هر مالی‌که به بنده‌ای از بنده‌گانم بخشيده‌ام، بر او حلال است. من همۀ بنده‌گانم را بر سرشت و فطرتی پاک آفريدم و شياطين به سوی آن‌ها آمدند و آن‌ها را از دين‌شان منحرف کردند، و بر آنان آن‌چه را حلال کرده‌ام، حرام کردند و آن‌ها را امر کردند که چيزی را شريک من قرار دهند، که بر آن هيچ دليلی نازل نکرده‌ام، الله(سبحانه وتعالی) به سوی اهل زمين نگريست و بر همۀ آنان از عرب و غيرعرب، جز گروه‌های باقی مانده‌ای از اهل کتاب که بر آيين آسمانی خود مانده‌اند، خشم گرفت و خطاب به من می‌فرمايد: ای محمد! من تو را مبعوث کردم تا تو را آزمايش کنم و ديگران را نيز به وسيلۀ تو بيازمايم و بر تو کتابی نازل کردم که از بين نمی‌رود و تو آن را در خواب و بيداری می‌خوانی. و الله(سبحانه وتعالی) به من دستور داد که قريش را بسوزانم(چون دعوت مرا رد کردند). گفتم: یا الله! اگر اين کار را بکنم، سرم را می‌شکنند و آن را هم‌چون تکه‌نانی رها می‌کنند(يعنی با من مبارزه می‌کنند). الله(سبحانه وتعالی) فرمود: پس تو هم آن‌ها را بيرون کن، چنان‌که آنان تو را بيرون کردند و با آنان جنگ کن. تو را برای آنان آماده و تقويت می‌کنم و در اين راه از مالت خرج کن، هم به‌زودی برای تو خرج می‌کنيم و به تو خواهيم بخشيد و لشکری را برای جنگ با آنان آماده کن و بفرست. در برابر آن، ما پنج لشکر مثال آن را به ياری تو خواهيم فرستاد و به وسيلۀ پيروانت با دشمنانت جنگ کن. سپس پيامبر صلى الله عليه وسلم فرمودند: اهل بهشت سه گروه اند: قدرت‌مند دادگری که اهل صدقه و خيرات و ايجاد کنندۀ صلح و آرامش است. ديگری فرد مهربانی است که نسبت به هر قوم و اقارب خود و هر مسلمانی رقيق القلب است. سومی فرد پاکدامن خويشتن‌دار عيال‌دار است. و نيز فرمودند: اهل دوزخ پنج گروه اند: انسان ضعيفی‌که هيچ عقل و انديشه‌ای برای خود ندارد و سربار ديگران است و به سبب تنبلی و بی‌غيرتی هيچ تلاشی در کسب مال و تشکيل خانواده نمی‌کند. ديگری فرد خائنی است که مطابق هر انگيزه و حرص‌اش، هرچند خيلی کم و ريزه هم باشد، خيانت می‌کند. سومی فردی است که صبح و شام با تو در خانواده و مال تو مکر و حيله می‌کند(در فکر ضربه زدن به ديگران است).

در چهارمی راوی حدیث شک دارد که شاید پيامبر صلى الله عليه وسلم انسان بخیل یا دروغ‌گوی را از اهل آتش ذکر کرده باشد. پنجمين فردی‌که از اهل آتش است، انسان بداخلاقِ بد دهن است.

ای مسلمانان! الله سبحانه وتعالی تنها حضرت محمد صلی الله علیه وسلم را از جملۀ بنی آدم خاتم انبیاء مبعوث کرد؛ پس وی صلی الله علیه وسلم مردم را از ظلمات بسوی نور و به طریقۀ واضح و روشن و شریعت پاک هدایت کرد. یقیناً آن‌چه حبیب ما آورده است، بشارت‌ به‌خیر و بیم‌دهنده از شر می‌باشد، که آن یک نعمت کامل و یک حاجت عام می‌باشد.

ای بنده‌گان الله سبحانه وتعالی! فساد و طغیان امروزی، که تمام جهان را فرا گرفته است، اما اکنون وقت آن رسیده است که لحظه‌به‌لحظه نشانه‌های تغییر بلند می‌شود تا موافق به آن‌چه الله سبحانه وتعالی دوست دارد و به آن‌چه رسول الله صلی الله علیه وسلم ترسیم کرده است، بر گردد، که یقیناً الله سبحانه وتعالی ما را به شکر آن مأمور کرده است و عمل کردن و اطاعت از آن را و به ترک ممنوعات آن دستور داده است. لذا الله سبحانه وتعالی به‌ترک امرشده و به عمل ممنوعه‌اش عذاب می‌نماید.

ای اهل ایمان! بکوشید تا از لشکر اسلام و حامل لوای خلافت باشید. در آن صورت شما از اهل قرآن خواهید بود، اهلی‌که الله سبحانه وتعالی به اعطای ثواب دنیا و حسن ثواب آخرت بشارت داده است. یقیناً الله سبحانه وتعالی محافظت انسان را به قول ثابت در حیات دنیا و آخرت وعده داده است؛ پس به هیچ چیزی دیگری ارزش قایل نشوید. به سوی امر الله سبحانه وتعالی بشتابید و اعتنایی به دشمنان‌تان مکنید. آگاه باشید که شما در بدل مال‌ها و جان‌های‌تان بهشتی را خریداری نموده‌اید که پهنا و بزرگی آن برابر به بزرگی آسمان‌ها و زمین بوده و برای متقیان آماده شده است.

کمر و بازوی همت را ببندید، تمام هم و قصد خود را سرعت بخشیده و متمرکز سازید. در معاونت و درستی امورتان از الله سبحانه وتعالی طلب الهام کنید، تا از اهل جنت باشید. به بیعت با سلطان وخلیفه عادل و متصدق و مؤفق توجه جدی نمائید، تا از اهل خیر و سبقت کننده به‌خیر و راهیاب به‌سوی جنت باشد. از شریرترین مردم نزد الله سبحانه وتعالی نباشید، متیقن باشید که الله سبحانه وتعالی ناصر شماست و او سبحانه وتعالی همراه شماست و هر جایی‌که باشید، اعمال شما را ضسایع نمی‌گرداند.