(ترجمه)

عَنْ أبِي مُوسَى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَال: قُلْتُ يا رَسُولَ اللَّهِ صَلَّي اللهَ عَلَيهِ وَسَلَّم! أيُّ الْإِسْلَامِ أفْضَلُ؟ قال:

«مَنْ سَلِمَ المُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَيَدِهِ» (متفق عليه)

ترجمه: از ابو موسی رضی الله عنه روايت است که گفت: گفتم: يا رسول الله صلی الله عليه وسلم! کدام مسلمان بهتر است؟ فرمود: آن که مسلمانان از دست و زبان او در امان باشند.

تشریح حدیث

در این حدیث رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده: اسلام و مسلمانی کسی بهتر است که مسلمانان از دست و زبان او در امان باشند؛ زیرا زبان با تهمت، غیبت، دشنام دادن و از بین بردن حرمت اذیت می‌رساند، پس کسی‌که زبانش محفوظ از اذیت مردم نباشد خسارت بزرگی را متحمل می‌شود که بهتر آن عبارت از بهترین اسلام را داشتن است، و گاهی در مقابل این خسارت جایزه‌ی بزرگی را نصیب می‌شود که آن رفتن بصورت واژگون به سوی دوزخ می‌باشد؛ چنان چه رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرماید:

«وَهَلْ يَكُبُّ النَّاسَ فِي النَّارِ عَلَى مَنَاخِرِهِمْ، إِلاَّ حَصَائِدُ أَلْسِنَتِهِمْ» (رواه الترمذی)

ترجمه: آيا مردم را بر بينی شان به دوزخ می‌اندازد، به جز نتيجه زبان‌های‌شان؟

پس مبارک باد بر کسی‌که زبان خود را برکلام‌ که الله سبحانه وتعالی از آن راضی می‌گردد، آراسته سازد؛ طوری‌که رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «کسی‌که ایمان به الله سبحانه وتعالی و روز آخرت دارد، باید سخن نیکو گوید یا این که خاموش بنشیند.» هم‌چنان دست اشاره به سوی فعل می‌نماید، چنان‌چه در سخن اذیت رساندن وجود دارد در فعل نیز اذیت موجود می‌باشد، بناً بر یک مسلمان ضرور است که از اذیت زبان و هرآن فعلی‌که سبب اذیت مسلمانان می‌گردد، اجتناب نماید؛ مادامی‌که عقیده‌ی اسلامی قانون و مرجع یک مسلمان بوده، سخن و عملش باهم یکسان باشد.

پس مسلمان باید هوا و خواهشات نفس خود را تابع آن چه رسول الله صلی الله علیه وسلم آورده است نماید، لیکن حال کسی‌که افعال و اقوالش تابع شریعت نباشد، چگونه خواهد بود؟ هم‌چنان حال کسانی‌که شب و روزشان در قتل، کشتار و ظلم بالای مسلمانان سپری می‌شود چه خواهد بود؟

خلاصه‌ی حدیث

مسلمان واقعی کسی است که از هوی و هوس و خواهشات نفسانی اجتناب نماید و از دست و زبانش کسی را اذیت نرساند. بدین اساس کسی‌که عملش مطابق و موافق با عقیده‌اش باشد، او یک شخصیت اسلامی خوانده می‌شود.