بعد از توقف کوتاه در گفتگوهای صلح، وزارت خارجه امریکا یک بار دیگر از آغاز دوباره گفتگوها خبر داده است. نماینده خاص امریکا برای صلح افغانستان همین اکنون در قطر بسر می‌برد و با طالبان گفتگو می‌کند. چند ماه قبل توافقنامۀ صلح میان امریکا و طالبان نهایی شده بود، اما ترامپ توسط یک تویت این گفتگوها را متوقف نمود. از همان آغاز تحلیل همین بود که این توقف، شیوه‌یی از فشار بر طالبان است و گفتگوها دوباره از سرگرفته خواهد شد. امریکا خواهان صلح واقعی در افغانستان نبوده، بلکه علیه حرکت طالبان دسیسه می‌کند.

جنگ افغانستان از کنترول امریکا خارج شده، دوام این جنگ نه تنها امریکا را با شکست نظامی در افغانستان مواجه خواهد کرد، بلکه به سطح جهان از حیثیت و موقف اش کاسته خواهد شد. لذا می‌خواهد از طریق گفتگوهای صلح از شکست خود جلوگیری کند و منافع سیاسی خود را تامین نماید.

این‌که امریکا چگونه این دسیسه را به پیش می‌برد، نکات ذیل می‌تواند بعضی از ابعاد آن را برملا سازند:

1. امریکا و در کُل غرب، توافق و تعهد را چانس و فریب تلقی می‌کنند؛ اما افغان‌ها و در کُل مسلمان‌ها آن را ارزش می‌دانند و بر آن پایبند هستند. لذا امریکا نیت فریب را داشته، اما طالبان در فکر توافقنامه واقعی و مصالحه می‌باشند.   

2. امریکا تجربه دیرینه دیپلوماسی و مذاکرات را داشته، اما طالبان درین مورد فاقد تجربه و حتی تحصیلات درین باره می‌باشند.

3. قدرت واقعی طالبان نظامی بوده، و جنگجویان آن نیز احساسات اسلامی داشته و بر اساس آن با امریکا جنگ می‌کنند و تنها رمز و کلید قدرت آن جهاد با امریکاست. ازین‌رو مردم از آن‌ها حمایت می‌کنند. امریکا نیز با درک این واقعیت در پی تضعیف قدرت نظامی طالبان است. چون امریکا با فشار نظامی نتوانست این کار را انجام دهد، لذا اکنون می‌خواهد از طریق راهکارهای سیاسی آن را متحقق سازد. پس اگر طالبان با امریکا توافق نماید، به شکل طبیعی از حمایت مردمی آن‌ها کاسته می‌شود و این بر قدرت نظامی طالبان تاثیر منفی خواهد داشت.

4. دیپلومات‌های امریکایی در توافقنامه با کلمات و الفاظ بازی می‌کنند و می‌خواهند مواردی را در توافقنامه جابجا سازند که از آن تعبیرهای مختلف امکان پذیر باشد، تا در آینده از آن سوء استفاده نمایند.

5. امریکا در توافقنامه با طالبان درج نموده است، که حضور نظامی و استخباراتی خود را در افغانستان به پایان می‌رساند، اما به شمول دونالد ترامپ اکثر رهبران نظامی امریکا می‌گویند که بعد از توافقنامه نیز در افغانستان حضور نظامی و استخباراتی خواهند داشت. حتی اگر این حضور نظامی و استخباراتی در افغانستان نیز نماند، باز هم مردم در مقابل طالبان بی اعتماد شده و به افغان‌ها این ذهنیت را می‌دهد که طالبان به گونه مخفی حضور نظامی یا استخباراتی امریکا را پذیرفته است. این چنین امریکا مکر می‌کند و می‌خواهد مردم بر طالبان بی‌اعتماد گردند.

6. امریکا بسیار موارد را در توافقنامه می‌پذیرد، اما در عمل از آن ممانعت خواهد کرد. یا اینکه برای فسخ توافقنامه توطئه خواهد کرد. به گونه مثال؛ امریکا در توافقنامه تعهد می‌کند که نیروهای خود را در وقت اضافه تر از یک سال خارج می‌کند، اما طالبان نباید اجازه دهند که خاک افغانستان علیه امریکا و متحدین شان استفاده گردد. در چنین شرایط اگر امریکا بخواهد، می‌تواند انفجاری را در غرب طرح‌ریزی کند و ادعا کند، که این انفجار از خاک افغانستان راه اندازی شده، ازین طریق می‌تواند توافقنامه را نقض و نیروهای خود را در افغانستان حفظ کند.

7. امریکا بار بار از طالبان تقاضای آتش‌بس می‌کند. اگر طالبان جنگ را متوقف سازند، از یک سو در میان صفوف طالبان اختلافات رونما می‌گردد، چون جناح‌های مختلف طالبان تنها با جنگ و افکار ضد امریکایی با هم متحد شده اند. از جانب دیگر امریکا فرصت خواهد یافت تا در مناطق طالبان نفوذ کند.

8. از طریق گفتگوها و توافقنامه صلح امریکا می‌خواهد فکر پیروزی در جنگ را از طالبان سلب نماید. زیرا طالبان به خصوص نظامیان آن فکر می‌کنند که امریکا را شکست داده و جنگ را می‌برند. از طریق پروسۀ صلح، امریکا می‌خواهد این تصور را تغییر دهد و نشان می‌دهد که طالبان از طریق زور هیچ چیزی را انجام داده نمی‌توانند، لذا باید گفتگو کنند و یک سلسله شرایط را باید بپذیرند.

9. امریکا قصد دارد از طریق پذیرش بعضی از شرایط توسط طالبان، به تصویر آن در میان مردم صدمه برساند. به گونۀ مثال؛ طالبان باید از امارت و امیرالمومنین بگذرند. حقوق بشر و حقوق زن را باید بپذیرند. اگر که طالبان با این همه قید (در چوکات اسلامی) را اضافه می‌کند، اما باز هم این انعطاف بزرگ در طالبان به شمار می‌رود.

10. امریکا قصد دارد میان طالبان و مجاهدین غیر افغان فاصله، اختلاف و حتی دشمنی ایجاد نماید. همین که طالبان می‌گویند خاک افغانستان نباید علیه امریکا و متحدین اش استفاده گردد، به این معنی است که مجاهدین غیر افغان نباید در افغانستان فعالیت کنند. لذا بالای طالبان تحمیل می‌شود که با القاعده و سایر گروهای مسلح باید قطع رابطه کنند و در افغانستان نباید به آنان جواز فعالیت داده شوند.

پس امریکا عزم خود را جزم کرده، تا برای جلوگیری از شکست نظامی خود، طالبان را از طریق پروسۀ صلح تضعیف و از اهداف و آرمان‌های شان کنار زده و در نهایت شکست دهد. این مأمول امریکا در حال تحقق است، مگر این‌که طالبان از هوش و زیرکی لازم کار ګرفته و هرچه زودتر از گفتگوهای جاری دست بکشند و تا شکست امریکا مبارزه خود را ادامه دهند.

سیف الله مستنیر

رییس دفتر مطبوعاتی حزب التحریر – ولایه افغانستان